Atomic Swaps là gì?
Atomic Swap (Hoán đổi Nguyên tử) là quá trình trao đổi tiền điện tử ngang hàng (P2P) từ bên này sang bên khác mà không thông qua bên thứ ba, đồng nghĩa với việc bạn được phép trao đổi một đồng tiền cho người khác mà không cần sử dụng sàn giao dịch. Điểm đặc biệt nhất là người dùng sẽ có toàn quyền kiểm soát và quyền sở hữu đối với khóa riêng của họ trong toàn bộ quá trình hoán đổi. Các Hoán đổi Nguyên tử có thể được thực hiện trực tiếp giữa các Blockchain riêng biệt với các đồng tiền gốc khác nhau hoặc thông qua các kênh off-chain.
Vào năm 2012, Dan Larimer của EOS và Steemit đã khởi chạy một mạng P2P có tên là P2PTradeX, còn được gọi là tiền thân của Hoán đổi nguyên tử. Việc Hoán đổi Nguyên tử thành công lần đầu tiên được thực hiện giữa Bitcoin (BTC) và Litecoin trong tháng 9 năm 2017, khiến công chúng quan tâm đến tiền năng của loại công nghệ mới này. Một số công ty khởi nghiệp tập trung vào tiền điện tử đã áp dụng công nghệ Hoán đổi nguyên tử bao gồm Komodo và Lightning Labs.
Cách Hoán đổi nguyên tử giải quyết vấn đề của nhà giao dịch?
Hoán đổi nguyên tử đã loại bỏ hoàn toàn những trở ngại lớn, chẳng hạn như việc thiếu an toàn khi giao dịch tiền điện tử trên các sàn. Phương thức giao dịch tiền điện tử hiện tại bắt buộc chúng ta phải chuyển tiền lên các sàn tập trung, nơi thiếu tính hiệu quả về kinh tế, dễ bị thao túng làm giá và đôi khi là sơ suất con người dẫn đến mất mát về tiền bạc. Hoán đổi nguyên tử là con đường trực tiếp từ người bán tới người mua, giúp loại bỏ những trở ngại này và mang lại sự an toàn tuyệt đối cho giao dịch.
Những người nghi ngờ công nghệ này có thể sẽ nói về các Sàn giao dịch phi tập trung như là một giải pháp. Một trong số đó chẳng hạn như Bisq. Tuy rằng những dịch vụ như vậy cũng giải quyết được một số vấn đề, tuy nhiên vấn đề là nhu cầu sử dụng những phần mềm trung gian như thế này. Những sản phẩm như vậy cần phải làm nhiều hơn để cải thiện tình trạng ít người sử dụng chúng như hiện nay.
Có một lựa chọn khác nữa được gọi là “giao dịch ngay trên Blockchain”, tức là sử dụng một số token trên cùng một chain hoặc Sidechain vd như BitUSD hay wBTC tuy nhiên như vậy vẫn còn phức tạp.
Do đó, tuy các giải pháp trên đều mang đến một sự yên tâm nhất định cho giao dịch nhưng chúng vẫn không hiệu quả bằng Hoán đổi nguyên tử. Hoán đổi nguyên tử giúp giao dịch trở nên đơn giản, trực tiếp và phân tán. Tuy rằng hiện tại công nghệ này vẫn chưa đến tay được những người dùng phổ thông nhưng với những tiến bộ được giới thiệu bởi Segwit, Charlie Lee và những dự án khác bao gồm Komodo cho thấy rằng công nghệ này đang trở nên rất gần.
Hoán đổi nguyên tử hoạt động như thế nào?
Thiết kế của hoán đổi nguyên tử không cho phép bất kỳ bên nào tham gia vào giao dịch gian lận. Để hiểu về cách thức hoạt động của chúng, hãy thử lấy ví dụ Alice muốn trao đổi Litecoin (LTC) của mình lấy Bitcoin (BTC) của Bob.
“Đầu tiên, Alice gửi khoản tiền bằng LTC của mình vào một địa chỉ hợp đồng, địa chỉ này có vai trò như một chiếc két sắt. Khi Alice tạo két sắt an toàn này, cô ấy cũng tạo một chìa khóa để mở két. Sau đó, cô ấy chia sẻ một hàm băm mật mã của chìa khóa này với Bob. Lưu ý rằng Bob chưa thể lấy được khoản tiền bằng LTC vì anh ấy chỉ mới có hash của khóa, chứ không phải chính chìa khóa đó.
Sau đó, Bob sử dụng hash mà Alice đưa cho anh ấy để tạo một địa chỉ hợp đồng an toàn khác và gửi khoản tiền bằng BTC của mình vào đó. Để lấy được khoản tiền bằng BTC từ két này, Alice phải sử dụng chính chìa khóa mà cô ấy đã tạo, và khi cô ấy sử dụng khóa này, nó cũng đồng thời được tiết lộ cho Bob (nhờ một chức năng đặc biệt gọi là khóa hash). Điều này có nghĩa là ngay khi Alice nhận được khoản BTC, thì Bob cũng đồng thời nhận được LTC và giao dịch hoán đổi hoàn tất.”
Thuật ngữ “nguyên tử” có nghĩa là các giao dịch này xảy ra toàn bộ hoặc không xảy ra. Nếu một trong hai bên từ bỏ hoặc không thực hiện phần công việc của mình, hợp đồng sẽ bị hủy và tiền sẽ tự động được trả lại cho người chủ sở hữu của chúng.
Hoán đổi nguyên tử có thể xảy ra trên chuỗi và ngoài chuỗi. Hoán đổi nguyên tử trên chuỗi được thực hiện trên một trong hai Blockchain tham gia vào giao dịch (trong ví dụ trên là Blockchain Bitcoin hoặc Litecoin). Trong khi đó, Hoán đổi nguyên tử ngoài chuỗi được thực hiện trên một lớp thứ cấp. Loại giao dịch Hoán đổi nguyên tử này thường dựa trên các kênh thanh toán hai chiều, tương tự như các kênh được sử dụng trong mạng Lightning Network.
Về mặt kỹ thuật, hầu hết các hệ thống giao dịch không cần phải tin tưởng lẫn nhau này được dựa trên các Hợp đồng thông minh sử dụng đa chữ ký và Hợp đồng Khóa thời gian hash (HTLC).
Ưu điểm của Hoán đổi nguyên tử
- Các lợi thế chính của Hoán đổi nguyên tử xoay quanh bản chất phân tán của nó. Ví dụ: nó cho phép tương tác giữa các chuỗi mà không cần bên thứ ba như các sàn giao dịch tiền điện tử tập trung.
- Hơn nữa, việc không tin tưởng vào các bên thứ ba với quyền giám sát tiền, Hoán đổi nguyên tử tăng cường bảo mật cho người dùng trong khi giao dịch.
- Giao dịch P2P loại bỏ hoặc giảm đáng kể chi phí giao dịch so với giao dịch đồng coin trên sàn giao dịch.
- Trong một số trường hợp, một sàn giao dịch thiếu đồng coin mà nhà giao dịch lựa chọn, buộc họ phải thực hiện các giao dịch trung gian để có được loại tiền điện tử phù hợp. Hoán đổi nguyên tử cho phép giao dịch nhanh chóng các Altcoin ít được biết đến hơn với các tính năng tương tác được bổ sung.
Nhược điểm của Hoán đổi nguyên tử
- Để thực hiện các Hoán đổi nguyên tử cần đáp ứng một số điều kiện – có thể là những trở ngại khiến kỹ thuật này không thể áp dụng rộng rãi. Chẳng hạn, để thực hiện hoán đổi nguyên tử giữa hai loại tiền mã hóa, hai loại tiền này cần phải nằm trên blockchain có chung một thuật toán băm (ví dụ: SHA-256 cho Bitcoin). Ngoài ra, chúng cũng cần tương thích với HTLC và các chức năng lập trình khác.
- Từ khả năng tương thích hash đến HTLC, Ngoài ra, Hoán đổi nguyên tử mang đến mối lo ngại về quyền riêng tư của người dùng. Điều này là bởi có thể nhanh chóng theo dõi các hoán đổi và giao dịch trên chuỗi, giúp người theo dõi có thể liên kết các địa chỉ. Vấn đề này có thể tạm thời khắc phục bằng cách sử dụng các loại tiền mã hóa đề cao vấn đề quyền riêng tư như một cách để giảm khả năng tiết lộ thông tin. Tuy nhiên, nhiều nhà phát triển đang thử nghiệm một giải pháp đáng tin cậy hơn, đó là sử dụng Chữ ký số trong các giao dịch hoán đổi nguyên tử.
- Hoán đổi nguyên tử hiện tại vẫn chưa được thử nghiệm với khối lượng dữ liệu lớn.
