Web3, xu hướng tất yếu trong quá trình phát triển của Blockchain nói chung và Crypto nói riêng, đã tạo ra nhiều trend cùng cơ hội kiếm tiền cho những ai biết nắm bắt. NFT là một trong số đó. Bạn có thể yêu hoặc ghét, nhưng không thể phủ nhận nó là một phần không thể thiếu trong sự phát triển của thị trường này với những gì nó thể hiện trong suốt hơn một năm qua.
Những sự kiện hoành tráng, những artist, founder hàng đầu của web2, những tổ chức với khoản tiền khổng lồ đều có xu hướng đổ về xây dựng nên những tấm ảnh JPEG với giá hàng chục đến hàng triệu đô. Những thứ đó, đủ để cho thấy tiềm năng của NFT là lớn như thế nào.
Có thể coi nó là bánh vẽ, là lan đột biến hay bất kể thứ gì, nhưng một lần nữa “Bạn muốn đúng hay bạn muốn kiếm tiền?”
NFT là gì?
Hiểu một cách khái quát NFT hay Non-Fungible Token là những token độc nhất và không thể thay thế.
Cụ thể hơn các bạn có thể tham khảo bài viết NFT là gì tại đây.
Bạn có sưu tập tiền? Có không biết bao nhiêu tờ tiền 5000 đồng ngoài kia, nhưng tờ tiền có seri 1234567 hay những số đặc biệt lại có giá trị hơn hẳn những tờ 5k khác. Đơn giản, là vì nó độc nhất hoặc ít nhất là nó hiếm, khiến một số nhóm người muốn sở hữu nó mặc dù nó có giá trị cao hơn nhiều lần.
Blockchain đã làm mọi thứ trở nên minh bạch hơn. Tờ 5000 Đồng có thể bị làm giả nhưng NFT thì không thể. Seri giờ đây sẽ trở thành TokenID và mỗi một TokenID sẽ đại diện cho một NFT. Đối với một collection NFT, chúng có thể có chung một contract (đều là tờ 5k), nhưng sẽ có TokenID khác nhau. Nhưng những collection khác nhau sẽ có contract khác nhau (5k sẽ khác 10k).
Đối với BAYC 4112 phía trên chúng ta có thể thấy những thông tin chính như:
- Owner: Người sở hữu
- Contract Address: Địa chỉ hợp đồng
- Token ID: Số của NFT trong bộ sưu tập
Tất cả chúng được gắn liền với nhau, điều này làm cho việc làm giả một NFT là điều không thể.
Sẽ có nhiều loại NFT khác nhau: game, âm nhạc,…. hay bất kỳ thứ gì chỉ cần chúng có đủ những yếu tố trên.
Giá trị của NFT
Câu hỏi phổ biến mà hầu hết những người lần đầu biết đến NFT đều thắc mắc “Điều gì làm cho NFT có giá trị?” hay “Hold NFT sẽ nhận được những lợi ích gì?”
Những bộ collection NFT “blue-chip” hiện nay đều có đủ hoặc phần lớn 5 yếu tố sau để có được giá trị lớn như hiện nay, bao gồm:
- Team
- Nghệ thuật
- Vibes, cốt truyện, văn hóa,…
- Cộng đồng
- Tính ứng dụng
Tuy rằng, những collection hiện nay đều có thiếu đi một số yếu tố nhưng để bù lại chúng phải có một yếu tố thật sự nổi trội hơn cả những yếu tố còn lại khiến chúng trở lên giá trị. Cách đánh giá và xây dựng một collection NFT hiện nay hầu hết được xây dựng dựa trên 5 yếu tố cơ bản này.
Team
Không thể phủ nhận những bộ sưu tập hàng đầu hiện nay, đều được tạo ra bởi những đội ngũ, những cá nhân hàng đầu. Nó khiến cho những người nắm giữ NFT có niềm tin dài hạn với dự án, rằng những cá nhân hay tổ chức đó có đủ tài năng và tiềm lực kinh tế để hoàn thành roadmap và mang tới những lợi ích to lớn cho những NFT holders.
Hãy bắt đầu với Yuga Labs, một công ty đứng sau hàng loạt những bộ sưu tập đồ sộ như BAYC, MAYC, BAKC, Otherside for Otherdeed đồng thời mua lại CryptoPunk và Meebit. Chỉ hơn một năm thành lập với rất nhiều thành công, dự án đã kêu gọi được số vốn $450M bởi rất nhiều quỹ đầu tư hàng đầu với định giá 4 tỷ đô, một con số rất ấn tượng đối với một dự án NFT.
Azuki, 10,000 tấm hình theo phong cách anime hiện có giá ~12 ETH, là một trong những bộ sưu tập “blue-chip” được rất nhiều người săn đón. Đã từng có giá trị ~30 ETH. Sau khi ZAGABOND – Co-Founder của dự án thừa nhận rằng trước khi tạo ra Azuki, đã từng rug-pull hai dự án NFT khác, khiến có cộng đồng panic rất mạnh.
Tuy nhiên, đội ngũ đứng sau Azuki khiến cho dự án thành công đều từng là những nhân viên của những công ty lớn như Google, Facebook, Y-Combinator. Họ đã tạo ra chuẩn mới cho NFT là ERC721A, giúp tiết kiệm gas fee và giảm thiểu tắc nghẽn cho mạng lưới Ethereum.
Moonbirds, dự án với nét vẽ pixel tương tự như Crypto Punk cũng là một bộ sưu tập hàng đầu hiện nay. Đứng sau bởi Kevin Rose là một doanh nhân đồng sáng lập hàng loạt VC và công ty trong Web3 như Revision3, Digg, Pownce, and Milk đặc biệt là True Ventures.
Tương tự như những dự án trên, Doodles cũng được tạo nên bởi Evan Keast, Scott Martin, và Jordan Castro. Cả ba người họ đều có kinh nghiệm làm việc tại WhatsApp, Google, Snapchat,… và cũng thành lập nên dự án định hình ban đầu cho NFT là CryptoKitties.
Nghệ Thuật
Yếu tố thứ hai đem đến giá trị cho một bộ sưu tập NFT là tính nghệ thuật.
Hãy nhìn lại những thứ xung quanh bạn ở cuộc sống thật: tranh ảnh, quần áo, đồng hồ, smartphone,… Tại sao bạn muốn sở hữu và sử dụng nó? Ấn tượng đầu tiên của bạn với những thứ đó là gì? Rất đơn giản, bởi vì nó đẹp.
Khi con người có đầy đủ những nhu cầu thiết yếu để sinh sống, họ sẽ muốn sở hữu những vật chất xa xỉ để “flexing” (khoe khoang).
Getting into some monkey business at the WSOP. @BoredApeYC pic.twitter.com/HpmWnh6CKT
— AdioKing.eth 👑 (@adiokingeth) July 13, 2022
Cũng chính vì đặc điểm này, mà vài NFT đặc biệt trong một collection thường có giá trị cao hơn hẳn so với phần còn lại. Nó đẹp và hiếm hơn tất cả thường được gọi là 1/1.
Hầu hết tâm lý con người không ai muốn khoe một thứ gì đó xấu xí. Trừ một số trường hợp, “vật chất quyết định ý thức”. Một collection trở lên đẹp bởi vì nó có giá trị lớn.
Chắc hẳn nhiều người sẽ không thấy CryptoPunk, hay BAYC đẹp cho đến khi nó có giá như hiện nay.
Cốt truyện, văn hóa, vibes
Đa số mọi người đều muốn khoe ra những thứ đắt đỏ và bắt mắt. Những mạng xã hội đã nắm bắt được tâm lý đó, hiện tại là Twitter, sau đó là Facebook và Instagram lần lượt sẽ cho hiển thị những tài sản NFT trong địa chỉ ví cá nhân của bạn nên những nền tảng này.
Flexing đã trở thành “vibes” không thể thiếu của NFT.
Giả sử có một người nào đó chia sẻ một dòng tweet. Cũng như tất cả những tweet khác, nó thật bình thường. Nhưng nếu cũng với dòng tweet đó được chia sẻ bởi một người với avatar “con khỉ với vẻ mặt buồn chán” có thể sẽ “ngầu” hơn rất nhiều lần.
Anh chàng Keungz này để BAYC làm avatar và viết trong bio rằng, ảnh sở hữu hàng loạt “blue-chip” là mở ước của hầu hết những người đang chơi NFT.
Một trường hợp khác mà vibes đã nổi bật lên làm cho collection có giá trị, Goblin Town. Một collection hoàn toàn free mint, không có Discord, không roadmap, team ẩn danh. Sau vài ngày, những NFT xấu xí này có giá cho một NFT lên tới 8 ETH.
Người ta mua đơn giản bởi vì cái vibes của nó, dị biệt và vui nhộn. Không ai biết mua những NFT này để làm gì ngoài việc chỉ để “ngắm”. Nó khiến cho người ta cảm thấy thích thú sau khi mua và khoe lên twitter và tạo làn sóng fomo vô cùng lớn. Từ vô giá trị tới ~$10K.
Khác biệt lớn khi phần lớn người tham gia Crypto ở Việt Nam hay châu Á khó đón nhận NFT hơn, đó chính là về văn hóa. Văn hóa phương Tây dễ dàng hấp thụ NFT cũng giống như Việt Nam dễ dàng hứng thú với Gamefi.
Một số collection còn có những câu chuyện riêng, thường thấy ở những collection Anime. Nhiều người muốn sở hữu NFT vì họ hứng thú với cốt chuyện bên trong đó.
Cộng đồng
Trái tim của một dự án NFT là cộng đồng xung quanh nó. Những dự án thường sẽ phải thu hút và giữ chân cộng đồng hết sức có thể. Sẽ có những người sẵn sàng hold NFT và không bao giờ bán. Những người này tạo nên giá trị bên vững cho một bộ sưu tập NFT.
Không có cộng đồng tất cả những thứ khác đều vô giá trị.
We’re still floating from the energy of ApeFest ‘22. Thank you to everyone – our community, the staff, vendors, performers and our sponsor @0xPolygon – for making this year’s event so memorable. Scroll the 🧵for some of our favorite moments and photos from last week: pic.twitter.com/QODxgJSvON
— Bored Ape Yacht Club (@BoredApeYC) June 27, 2022
Đó chính là lý do một dự án NFT ban đầu phải xây dựng cộng đồng cho riêng mình trước bằng những nền tảng xã hội. Càng thu hút được nhiều người dự án đó càng có nhiều tiềm năng phát triển.
Tính ứng dụng
Đặc điểm giúp giữ cho tất cả những đặc điểm trên được bền vững chính là tính ứng dụng. Một câu nói được lan truyền trong cộng đồng NFT: “Come for art, stay for utilities”.
Những dự án luôn luôn phải cố gắng đem lại nhiều nhất có thể cho những người nắm giữ NFT của mình.
Airdrop
Không phải ngẫu nhiên BAYC có giá trị lớn như vậy nếu chỉ có yếu tố team đứng sau.
Vậy “hold” NFT của nhà Yuga Labs nhận được lợi ích gì? Bored Ape Yatch Club (BAYC) là collection đầu tiên của Yuga Labs có giá floor price ban đầu với chỉ 0.08 ETH vào 5/2021. Ở thời điểm hiện tại, nó có giá tới ~100 ETH cho một NFT, đem lại lợi nhuận khổng lồ cho những người nắm giữ.
Không dừng lại ở đó, BAYC holders tiếp tục được Airdrop BAKC và MAYC, những collection có giá trị lần lượt là ~8 ETH và ~20 ETH.
Chưa hết, Yuga Labs sau đó tiếp tục airdrop cho những người tin tưởng NFT của họ token $APE, một token sẽ được dùng để cho những phát triển tiếp theo của dự án như Metaverse hay Gamefi,… Một đợt airdrop có giá trị đến hàng trăm ngàn đô.
Quyền tham gia sớm những dự án trong tương lai
Gần đây nhất, dự án Otherdeed, những mảnh NFT sẽ được dùng để sự dụng trong game sắp ra mắt của dự án nhà Yuga. Một thế giới game metaverse với nội dung tương tự như trò chơi nổi tiếng GTA5 dự kiến sẽ gây bão trong cả cộng đồng khi nó chính thức được ra mắt.
See you on the Otherside in April. Powered by @apecoin pic.twitter.com/1cnSk1CjXS
— Yuga Labs (@yugalabs) March 19, 2022
Dự án Moonbirds của Kevin Rose, được bắt đầu với Proof, dự án có floor price lên tới 70 ETH. Chỉ có 1000 NFT Proof, những người hold Proof được quyền mint sớm 2 NFT Moonbirds.
Ngay tại thời điểm ra mắt, những chú chim pixel này đã có giá trị lên tới hơn 30 ETH.
Staking
Những người nắm giữ NFT Moonbirds còn có thể tham gia Staking hay đối với dự án được gọi là “nesting”. Những chú chim sẽ ấp trứng và nhận về những phần thưởng trong tương lai.
Phần thưởng đầu tiên mà người Moonbirds holders nhận được là Moonbirds Oddities – Collection thứ hai được ra mắt sau chính Moonbirds.
Không chỉ nhận được NFT, staking còn cho phép người dùng nhận về token của dự án, tương tự như dự án Degod đang làm. Stake NFT Degod và nhận về token $DUSK. Degod hiện tại có giá hơn 300 SOL, lớn nhất hệ sinh thái Solana hiện tại.
Staking NFT để có quyền sử dụng tools, nhận được Whitelist từ partner của dự án. Như đối với bộ sưu tập Kahiru, người dùng staking NFT để nhận về điểm thưởng, và từ điểm thưởng đó đổi ra những vé Whitelist của những dự án tiềm năng.
Cộng đồng riêng biệt
Lợi ích có thể đến mà không dự án không công bố như quyền truy cập vào nhóm kín chỉ dành cho holders. Giả sử bạn sở hữu BAYC hay Moonbirds, những dự án có rất nhiều whales sở hữu, và bạn được nói chuyện với họ. Sẽ có rất nhiều insights của thị trường mà bạn sẽ biết được từ những nhóm chất lượng như vậy.
Những nhóm alpha calls cũng là một trong những quyền lợi mà dự án NFT thường đem lại cho holders của mình.
Kevin Rose dường như rất biết xây dựng lợi ích cho cộng đồng, những người nắm giữ PROOF và Moonbirds đều có quyền truy cập vào nhóm Discord và nghe những podcast độc quyền của ông về NFT.
Đây giá trị vô hình mà không nhiều người thấy được từ một bộ sưu tập.
Gaming
Tính ứng dụng phổ biến nhất của NFT có lẽ là dành cho những trò chơi trên blockchain.
Decentraland và The Sandbox là hai dự án rất thành công trong thời gian vừa qua. Những trò chơi của họ thu hút được rất nhiều sự chú ý của người dùng cả trong và ngoài thị trường crypto.
Những nhân vật, tài sản, vật phẩm trong trò chơi chính là NFT có thể sử dụng để tham gia vào thế giới Metaverse độc đáo này.
Chúng đóng một phần quan trọng trong hầu hết thành công của những trò chơi trên blockchain hiện nay.
>>> Đọc thêm: NFT âm nhạc là một công cụ mạnh mẽ để chuyển đổi khán giả thành một cộng đồng
Tổng kết
Một lĩnh vực mới như NFT chắc chắn không khỏi nhận được những ánh mắt nghi ngờ từ cộng đồng, thậm chí những người trong thị trường Crypto cũng không nghĩ rằng nó thật sự có giá trị.
Tuy nhiên, hơn một năm qua từ mùa hè NFT 2021, nó đã từng bước chứng minh được giá trị của mình trong thị trường tài chính hay cả lĩnh vực giải trí.
Giờ đây, NFT đang ngày càng cho thấy sự phát triển mạnh mẽ khi nhận được sự chấp nhận của những ứng dụng truyền thống như Facebook, Instagram hay Twitter. Những dự án NFT cũng không ngừng sáng tạo những giá trị có thể đem tới cho những người ủng hộ.
Tiềm năng phát triển của NFT chắc chắn vẫn là rất lớn.
Hy vọng rằng bài viết này phần nào giải đáp được những thắc mắc của bạn về giá trị của NFT.
