Advertisement
Tokenomics là gì?
Tokenomics thể hiện bài toán và động lực quản trị đằng sau mỗi tài sản crypto. Nó bao gồm mọi thứ về phương thức tài sản hoạt động, cũng như lý thuyết hành vi ảnh hưởng đến giá trị của token trong dài hạn. Nói tóm gọn, Tokenomics diễn tả cung và cầu của một tài sản mã hóa.
Trong nền kinh tế truyền thống, các nhà kinh tế giám sát việc phát hành một loại tiền tệ bằng cách sử dụng dữ liệu cung ứng tiền chính thức. Các con số mà họ báo cáo thường được gọi là M1, M2 và – tùy thuộc vào quốc gia – là M3 hoặc M4.
Giải thích chuyên sâu về bốn loại M nằm ngoài phân tích Tokenomics này: chỉ cần biết rằng M1 là phép đo của các đơn vị có tính thanh khoản nhất, M2 là ít tính thanh khoản hơn,… Những con số này giúp việc giám sát các khía cạnh khác nhau của việc cung cấp một loại tiền tệ minh bạch hơn.
Những con số này rất quan trọng vì trong suốt lịch sử, các vị vua, nữ hoàng và chính phủ đã duy trì việc tạo ra tiền bổ sung ở đất nước của họ. Nó chỉ ra rằng việc điều hành một quốc gia hoặc chiến đấu có thể rất tốn kém, và không phải lúc nào cũng dễ dàng để tăng doanh thu hoặc cân bằng ngân sách, điều đó có nghĩa là việc tạo ra nhiều tiền hơn sẽ thuận lợi về mặt chính trị.
Trong thế giới hiện đại, những thứ như cứu trợ ngân hàng và ứng phó với đại dịch đã yêu cầu các chính phủ trên khắp thế giới phải tạo ra một lượng lớn tiền tệ mới rất nhanh chóng. Việc tạo ra tiền tệ bổ sung có thể gây ra sự giảm giá trị của số tiền hiện có. Chúng ta gọi sự giảm này là “lạm phát” và nó có thể nhìn thấy rõ nhất khi giá của những thứ chúng ta mua tăng lên hàng năm.
Ngược lại với quy trình này, tiền điện tử và token được xây dựng trên Blockchain có lịch trình phát hành, tạo theo thuật toán được thiết lập trước. Điều này có nghĩa là chúng ta có thể dự đoán khá chính xác số lượng coin sẽ được tạo ra vào một ngày nhất định theo thời gian.
Mặc dù hầu hết các loại tiền điện tử có thể thay đổi lịch trình phát hành này, nhưng thông thường nó sẽ yêu cầu sự đồng ý của nhiều người và rất khó thực hiện. Điều này mang lại sự thoải mái và an toàn nhất định cho chủ sở hữu, bởi vì họ biết tài sản của họ sẽ được tạo ra ở mức độ nào theo cách dễ dự đoán hơn nhiều so với việc chính phủ tạo ra tiền.
Tổng cung tiền tối đa là gì?
Tổng cộng, sẽ chỉ có 21 triệu Bitcoin được tạo ra. Toàn bộ quá trình sản xuất sẽ kết thúc vào khoảng năm 2140. Từ nay cho đến lúc đó, số lượng coin mới được tạo ra thông qua quá trình khai thác sẽ giảm một nửa trong mỗi bốn năm. Điều này được gọi là giảm một nửa Bitcoin và được thiết kế để tạo ra cái mà các nhà kinh tế gọi là sự khan hiếm, do đó tạo ra áp lực tăng giá.
Mặc dù 21 triệu nghe có vẻ là một con số rất lớn, nhưng khi so sánh với khoảng 8 tỷ người trên trái đất, thì rõ ràng con số này nhỏ bé đến khó tin. Chính sự mất cân bằng này đã khiến nhiều người so sánh Bitcoin với vàng và coi nó như một loại tiền “vững chắc”.
Là loại tiền điện tử đầu tiên được tạo ra, quá trình phát hành và phát triển Bitcoin đã dẫn đường cho những đồng tiền khác. Ví dụ: Bitcoin Cash, Bitcoin SV và Zcash cũng có giới hạn cứng là 21 triệu coin. Tuy nhiên, có những coin có lịch trình rất khác nhau.
Ví dụ: cả Dogecoin và Grin đều có đợt phát hành giống hệt nhau cho mọi khối mới được tạo vô hạn, có nghĩa là nguồn cung cấp token của các đồng tiền này về cơ bản là không giới hạn. Những người sáng lập Grin hy vọng rằng tính năng này sẽ giúp dễ dàng duy trì mức giá ổn định hơn và do đó trở thành một loại tiền tệ dễ sử dụng hơn. Sẽ mất nhiều năm để hiểu liệu điều này có thực sự xảy ra hay không.
Giữa Dogecoin và Grin có rất nhiều coin và token vận hành trên Ethereum có mức phát hành tối đa tại chỗ, nhưng con số đó rất cao. Ví dụ, Tron có tổng nguồn cung bị giới hạn ở mức hơn 100 tỷ.
Cũng có những trường hợp mà số lượng coin hoặc token sẽ giảm. Một số dự án đã tạo ra các quy tắc trong đó một số lượng nhất định sẽ bị đốt cháy – có nghĩa là chúng sẽ được chuyển vào một ví mà không thể lấy lại được – vào những khoảng thời gian đã định. Việc đốt thường liên quan đến phí vận hành, do đó, tài sản càng được sử dụng nhiều thì token của nó bị đốt càng nhanh.
Xem thêm: Market Capitalization Là Gì? Ý Nghĩa Của Giá Trị Vốn Hóa Thị Trường.
Tại sao Tokenomics lại quan trọng khi đầu tư vào tiền điện tử?
Trong cuốn sách về đầu tư nổi tiếng của mình, Margin of Safety, huyền thoại đầu tư giá trị Seth Klarman giải thích rằng “Trong đầu tư ngắn hạn, cung và cầu quyết định giá thị trường”. Nếu chúng ta tin rằng điều đó là đúng và áp dụng cho các loại tiền điện tử sử dụng công nghệ Blockchain cũng như thị trường chứng khoán, thì việc hiểu các yếu tố sẽ tác động đến cung hoặc cầu là điều quan trọng đối với cả nhà đầu cơ và nhà đầu tư.
Trong trường hợp đó, có một số yếu tố cần xem xét. Có lẽ điều quan trọng nhất là hiểu cách sử dụng tiền kỹ thuật số. Có mối liên hệ nào giữa việc sử dụng nền tảng hoặc dịch vụ đang được xây dựng và nội dung không? Nếu có, rất có thể một dịch vụ đang phát triển sẽ làm cho nhu cầu mua và sử dụng tiền điện tử tăng lên làm tăng giá đồng coin đó. Nếu không, token có thể được sử dụng để làm gì?
Các câu hỏi quan trọng khác cần trả lời bao gồm:
- Có bao nhiêu coin hoặc token hiện đang tồn tại?
- Có bao nhiêu sẽ tồn tại trong tương lai và khi nào chúng được tạo ra?
- Ai sở hữu những coin này? Có dự định nào sẽ được phát hành trong tương lai cho các nhà phát triển không?
- Có bất kỳ thông tin nào cho thấy rằng một số lượng lớn coin đã bị mất, bị đốt, bị xóa hoặc bằng cách nào đó không sử dụng được không?
Tokenomics có tính hữu ích trong việc hướng dẫn hiểu giá trị của một tài sản trong tương lai. Ví dụ, nhiều người mới sử dụng tiền điện tử sẽ nghĩ những điều như “Nếu coin này trở nên có giá trị như Bitcoin, thì một ngày nào đó…” trong khi thực tế thì điều đó có thể không bao giờ xảy ra.
Ví dụ: hãy xem thử hai coin được đề cập ở trên, Bitcoin Cash và Tron. Bitcoin Cash có tổng nguồn cung giống như Bitcoin, vì vậy suy nghĩ rằng một coin này có thể trở nên có giá trị như coin kia trong thời gian có một số tính hợp pháp – điều đó hoàn toàn có thể xảy ra.
Tuy nhiên, với hơn 100 tỷ Tron hiện có, để một coin có giá trị hàng nghìn đô la, Tron sẽ cần phải trở thành doanh nghiệp có giá trị nhất trong lịch sử thế giới – điều đó có khả năng xảy ra hay không?
Mặc dù để trả lời cho những câu hỏi này sẽ khá là phức tạp, nhưng chúng sẽ cung cấp thêm một cách nhìn về tiền điện tử và giúp bạn hiểu được liệu loại tiền điện tử này trong tương lai có phát triển hơn loại tiền điện tử khác hay không.
