Ethereum đang chuyển từ proof-of-work (PoW) sang một cơ chế đồng thuận được gọi là proof-of-stake (PoS) để mở rộng quy mô Ethereum thông qua nâng cấp.
Proof-of-Stake (PoS) là gì?
Proof-of-stake là cơ chế đồng thuận được sử dụng bởi các mạng blockchain để đạt được sự đồng thuận phân tán. Nó yêu cầu người dùng đặt cược ETH của họ để trở thành validator (người xác thực) trong mạng lưới. Validator chịu trách nhiệm tương tự như các thợ đào (miner) trong Proof-of-Work (PoW): đặt lệnh giao dịch và tạo các khối (block) mới để tất cả các node chấp thuận về trạng thái của mạng.
Tuy nhiên, khác với PoW, PoS mang đến giải pháp giúp các blockchain xác nhận các giao dịch và ngăn chặn vấn đề tính toán trùng. Lỗi tính toán trùng hay đếm kép xảy ra khi cùng một đồng coin hoặc token được sử dụng cho nhiều giao dịch. Lỗi đếm kép tương đối dễ dàng phát hiện trong một môi trường tập trung, chẳng hạn như một ngân hàng giám sát tiền fiat.
Một số cải tiến của PoS so với PoW
Trong khi Proof-of-Work (PoW) được sử dụng cho các giao dịch Bitcoin, Proof-Of-Stake (PoS) được tạo ra để hoạt động như một sự thay thế mạnh mẽ, đi kèm với một số cải tiến cho hệ thống proof-of-work như:
- Hiệu quả năng lượng tốt hơn – không cần phải sử dụng nhiều khối khai thác năng lượng
- Rào cản gia nhập thấp hơn, giảm yêu cầu phần cứng – không cần phần cứng ưu tú để có cơ hội tạo ra các khối mới
- Khả năng miễn dịch mạnh mẽ hơn đối với việc tập trung hóa – PoS sẽ dẫn đến nhiều node hơn trong mạng lưới
- Hỗ trợ mạnh mẽ hơn cho các shard chains (chuỗi phân đoạn) – một nâng cấp quan trọng trong việc mở rộng mạng Ethereum
Nhiều nhà nghiên cứu tin rằng PoS tiết kiệm năng lượng đáng kể hơn so với PoW và an toàn hơn, mặc dù một số nhà phê bình đặt câu hỏi về tính toàn vẹn của những tuyên bố này.
Cách hoạt động của PoS
Không giống như proof-of-work, người xác nhận không cần phải sử dụng một quy trình tính toán phức tạp vì chúng được chọn ngẫu nhiên và không có sự cạnh tranh. Người xác nhận không cần phải khai thác các khối; họ chỉ cần tạo các khối khi được chọn và xác nhận các khối được đề xuất khi chúng không được chọn. Xác nhận này được gọi là chứng thực.
Khi một khối giao dịch sẵn sàng được xử lý, giao thức PoS của tiền điện tử sẽ chọn một nút xác thực để xem xét khối. Validator kiểm tra xem các giao dịch trong khối có chính xác hay không. Nếu chính xác, khối sẽ được thêm vào và validator sẽ được nhận phần thưởng tiền điện tử cho đóng góp của mình. Tuy nhiên, nếu validator đề xuất thêm khối với thông tin không chính xác, họ sẽ mất một số cổ phần đã đặt của mình như một hình phạt.
Ưu nhược điểm của PoS
Ưu điểm
- PoS giúp bạn chạy một node dễ dàng hơn. Nó không đòi hỏi đầu tư lớn vào phần cứng hoặc năng lượng, và nếu bạn không có đủ ETH để đặt cược, bạn có thể tham gia các nhóm staking.
- PoS được phân cấp hơn. Nó cho phép tăng sự tham gia, và nhiều node hơn không có nghĩa là tăng % lợi nhuận, như với khai thác mỏ.
- PoS cho phép Sharding an toàn. Chuỗi shard cho phép Ethereum tạo ra nhiều khối cùng một lúc, tăng thông lượng giao dịch. Phân mảnh mạng trong một hệ thống PoW sẽ chỉ đơn giản là làm giảm sức mạnh cần thiết để thỏa hiệp một phần của mạng.
Nhược điểm
- Giai đoạn thử nghiệm: PoS vẫn còn trong giai đoạn trứng nước, ít tính thử nghiệm hơn so với PoW, không có công cụ tích hợp nào để phân phối tiền xu, bạn phải tiến hành ICO với nguồn cung hạn chế hoặc kết nối thuật toán PoW tạm thời.
- Mức độ tập trung hóa cao: Tiền thường chỉ được nắm giữ bởi một số lượng nhất định. Sự tập trung của lượng tiền vào một số cá nhân có thể dẫn tới sự độc quyền mạng lưới và người dùng với lượng cổ phần càng lớn (hơn 50%) càng dễ thao túng hệ thống
- “Nothing-at-stake” (empty stack): vấn đề này khiến mạng lưới PoS trở nên không ổn định. Kẻ tấn công hoàn toàn có thể phân nhánh blockchain. Chuỗi thay thế được tạo ra sẽ dài hơn bằng cách tiêu tốn các nguồn vốn không tồn tại. Hơn thế nữa, các thợ đào cũng sẽ ủng hộ việc này bởi vì họ sẽ không phải tiêu tốn tiền từ các nguồn xác thực. Thông qua sự phân nhánh, kẻ tấn công có thể từ chối giao dịch và đồng thời tấn công “double spending”.
Cách đào coin trên Proof of Stake
Bước 1: Lựa chọn sàn giao dịch uy tín như Binance, Bybit, Huobi, MEXC,… để mua coin.
Bước 2: Tải ví của đồng coin và đồng bộ máy tính.
Bước 3: Stake coin. Để tiết kiệm chi phí phần cứng, không gian lắp đặt, lượng điện tiêu thụ khi vận hành máy chủ, bạn nên sử dụng VPS (Virtual private server).
Bước 4: Tích lũy coin trong ví. Sau một thời gian, bạn sẽ thu được lãi suất từ việc Staking khi coin chiếm được block và có thể tạo block mới.
Bước 5: Unstake và chuyển coin từ ví lên sàn giao dịch để ngừng đào coin.
Kết luận
Proof of Stake (PoS) mang đến giải pháp tối ưu về việc tiết kiệm năng lượng, giảm chi phí phần cứng, khắc phục những thách thức mà công nghệ blockchain đang đối mặt.
Hy vọng thông qua bài viết trên, Ecoinomic.io đã giúp bạn hiểu về cơ chế đồng thuận PoS cũng như ưu, nhược điểm và cách đào coin trên PoS. Cùng với sự mở rộng của hệ sinh thái tiền điện tử, PoS hứa hẹn dần trở thành tiêu chuẩn cho nền công nghiệp blockchain trong bối cảnh đẩy mạnh công nghệ xanh toàn cầu.
