Taproot là gì? Tầm quan trọng của bản nâng cấp Taproot

Taproot là gì?

Taproot là một soft fork giúp nâng cấp mạng lưới Bitcoin, cụ thể là các tập lệnh. Nó được phát hành vào 14/11/2021 với mục đích tăng tính bảo mật của Bitcoin và hỗ trợ giải quyết các vấn đề phức tạp xoay quanh các giao dịch (bao gồm việc phát hành Time Lock, yêu cầu Multi-signature…)

Thực tế, Taproot có thể che giấu việc có một tập lệnh Bitcoin đã được chạy. Một ví dụ đơn giản, khi sử dụng Bitcoin với Taproot, không ai có thể phân biệt được một giao dịch ngang hàng hay một hợp đồng thông minh phức tạp được giao dịch trên kênh mạng Lightning. Tất cả các giao dịch đều được hiển thị dưới dạng giao dịch ngang hàng. Tuy vậy, điều này không thể giúp cho ví của người gửi ở đầu và người nhận ở cuối bị lộ.

Lịch sử ra đời của Taproot

Kể từ khi ra mắt đến khi chứng minh được vị thế của mình, Bitcoin đã trải qua rất nhiều giai đoạn thăng trầm. Có thể nhận xét rằng, chính Bitcoin đã góp công lớn đưa tiền điện tử ra ánh sáng và nhận được nhiều sự tin tưởng từ các nhà đầu tư tài chính. Mặc dù có nhiều biến cố xuất hiện, nổi bật phải kể đến việc hacker tấn công sàn giao dịch của Nhật Bản Mt. Gox nhưng cộng đồng tiền điện tử vẫn luôn ủng hộ Bitcoin.

Tuy vậy, vấn đề quyền riêng tư vẫn không thể xem nhẹ. Lý do là Bitcoin hoạt động như một Blockchain công khai, có thể được giám sát các giao dịch trong mạng lưới này bởi bất kỳ ai. Với những nhà đầu tư vốn lớn, đây là một vấn đề tương đối đáng lo ngại.

Mỗi nhà đầu tư có thể ẩn danh bằng các kỹ thuật như trộn coin, CoinJoins, nhưng không một kỹ thuật nào hỗ trợ Bitcoin trở thành một đơn vị tiền tệ riêng. Đó là lý do Taproot ra đời.

Vấn đề nâng cấp Taproot đã được nhiều nhà đầu tư đánh giá là bước quan trọng để giải quyết nhiều vấn đề, nổi bật là vấn đề quyền riêng tư. Mục đích của nó là thay đổi cách thức hoạt động của các tập lệnh Bitcoin. Điều này càng được nâng cao khi các nhà phát triển kết hợp một bản nâng cấp Taproot và một bản nâng cấp liên quan (được gọi là chữ ký Schnorr).

Trên thực tế, đề xuất Taproot lần đầu được phát triển bởi Greg Maxwell, nhà phát triển Bitcoin Core, được công bố vào tháng 1/2018. Đến tận tháng 10/2020 nó mới được xác nhập vào thư viện Bitcoin Core. Để phiên bản này được phát triển đầy đủ, các nhà phát triển phải áp dụng quy tắc đồng thuận mới. Chính vì vậy, việc kích hoạt có thể kéo dài đến vài tháng, phụ thuộc vào cách thức diễn ra của nó.

Cách hoạt động của Taproot

Để hoàn thiện một bản nâng cấp Taproot, có 3 BIP cùng hoạt động, ảnh hưởng và bổ sung lẫn nhau dựa trên nhiều cách thức.

Chữ ký Schnorr (BIP304)

Đây là điều kiện để xác thực giao dịch trên mạng lưới nhanh hơn và an toàn hơn. Nó bao gồm một chữ kỹ bằng mật mã (do nhà toán học và mật mã người Đức Claus Schnorr phát triển). Sau nhiều năm bảo vệ thuật toán của mình bằng cách đăng ký bản quyền, năm 2008, bản quyền chính thức hết hạn và thuật toán về mật mã này được sử dụng rộng rãi. Lợi ích nổi bật của chữ ký Schnorr là sự đơn giản và hiệu quả trong việc tạo chữ ký ngắn. Nó có thể lấy được nhiều khóa bên trong của một giao dịch Bitcoin phức tạp, sau đó tạo ra một chữ ký duy nhất. Tức là các chữ ký từ nhiều bên tham gia giao dịch có thể được tổng hợp thành một chữ ký duy nhất.

Taproot (BIP341)

Đây là nền tảng của phiên bản cập nhật Taproot hiện tại. Nó được xây dựng trên nền tảng bản nâng cấp Segwit (2017), sử dụng cây tập lệnh thay thế (Merkelized – MAST) với mục đích mở rộng quy mô dữ liệu giao dịch Bitcoin trên Blockchain.

Các giao dịch Bitcoin được bảo vệ bởi các khóa công khai và riêng tư. Để sử dụng tiền trong ví, nhà đầu tư cần cung cấp chữ ký. Điều này giúp chứng minh họ là chủ sở hữu thực sự trước khi thực hiện giao dịch.

Như đã đề cập ở trên, các nhà đầu tư có thể phát hành Time Lock hay Multi-signature để khiến giao dịch Bitcoin trở nên phức tạp. Tuy nhiên các giao dịch kiểu này yêu cầu nhiều dữ liệu nhập vào và chữ ký phức tạp để chứng minh. Khi đó, các giao dịch bị chậm lại và thông tin giao dịch bị tiết lộ. Hệ quả là những dữ liệu nhạy cảm của nhà đầu tư có thể bị chủ sở hữu địa chỉ thu thập lại.

Số lượng lệnh và tập tin có thể được giảm bớt nhờ vào cơ chế giao dịch MAST có thể đại diện cho nhiều tập lệnh. Tức là một giao dịch Bitcoin phức tạp không cần Merkle Tree xử lý. Thay vào đó, MAST cho phép các điều kiện thực hiện giao dịch cam kết với Blockchain và làm giảm đáng kể khối lượng dữ liệu phải lưu trữ trên mạng lưới. Có thể nói, chức năng này không chỉ cung cấp các khả năng mở rộng và tính hiệu quả cho Blockchain và mang lại sự bảo mật an toàn cho các nhà đầu tư.

Tapscript (BIP342)

Đây là một bản nâng cấp ngôn ngữ mã hóa cho Bitcoin Script để hỗ trợ hoạt động cho 2 BIP còn lại. Nó là một tập hợp các opcode và hướng dẫn giao dịch. Tapscript được kỳ vọng sẽ mang lại sự linh hoạt cho các tính năng mới và hỗ trợ tạo các hợp đồng thông minh trong tương lai. 

Lợi ích của Taproot

Như đã đề cập ở trên, Taproot mang lại nhiều cải tiến lớn đối với vấn đề quyền riêng tư của Blockchain Bitcoin. Nó giúp đẩy nhanh hiệu quả khi thực hiện giao dịch. Bên cạnh đó, nó còn có nhiều lợi ích khác, nổi bật nhất có thể kể đến như:

• Giảm khối lượng dữ liệu mà Blockchain truyền tải và lưu trữ. 
• Hỗ trợ thực hiện nhiều giao dịch trên một khối
• Tiết kiệm chi phí giao dịch.
• Giảm tính dễ uốn của chữ ký. Đây là một rủi ro bảo mật phổ biến trên mạng Bitcoin, khiến giao dịch bị thay thế chữ ký trước khi được xác nhận. 

Đề xuất: Tổng Quan Về Binance? Hướng Dẫn Toàn Tập Đăng Ký Tài Khoản Binance Cho Người Mới

Tầm quan trọng của bản nâng cấp Taproot

Đây được các nhà đầu tư kỳ vọng là phương pháp tăng cường chức năng của mạng lưới Bitcoin với các giao dịch nhanh chóng và an toàn. Sau khi nâng cấp Taproot, Bitcoin sẽ có thể tiếp tục triển khai mở rộng thị trường, triển khai các hợp đồng thông minh, thúc đẩy phát triển NFT và DeFi trong tương lai.

Tổng kết

Taproof là bản nâng cấp công nghệ mang đến giải pháp tối ưu giúp cải tiến Bitcoin. Khi hiệu quả được nâng cao, chi phí giảm đi cùng với việc quyền riêng tư được đảm bảo, nhiều giao dịch sẽ được thực hiện trên Blockchain Bitcoin. Đó là yếu tố quan trọng giúp BTC có sức cạnh tranh với các coin khác trên thị trường.