Advertisement
Với mô hình trả tiền cho người dùng mỗi khi họ đi bộ, một nhóm các startup thuyết phục rằng họ không phải mô hình kim tự tháp.
“Mọi thứ đều trông có vẻ như 1 trò đa cấp khi bạn đứng từ ngoài nhìn vào” – Một người dùng tích cực của môn “chạy bộ kiếm tiền” chia sẻ
Tổng quan về Stepn
Tháng 10 năm 2021, Axie Infinity đã dẫn đầu trào lưu chơi game kiếm tiền tại nhiều quốc gia trên thế giới. Giá của AXS đã tăng gần gấp đôi trong vài ngày, đạt 138 đô la.
Cùng tháng đó, mô hình Chơi để kiếm tiền đã được áp dụng tại cuộc thi hackathon của Solana blockchain. Dự án do Find Satoshi Lab có trụ sở tại Úc khởi xướng với mô hình Move-to-Earn (M2E).
Bằng cách đi bộ tập thể dục, người dùng sẽ kiếm được token của dự án để sưu tầm thành NFT Sneaker hoặc đổi sang stablecoin. Find Satoshi hy vọng sẽ thu hút hàng triệu người không sử dụng tiền điện tử đến với lĩnh vực tiền điện tử.
Stepn đã mở ra một làn sóng trò chơi Web3 mới. Vào tháng 1 năm 2022, công ty đã huy động được 5 triệu đô la vốn từ các nhà đầu tư trong đó có Sequoia Capital.
“STEPN đang mở ra một làn sóng game Web3 mới trong phong trào họ gọi là “Move 2 earn”, điều sẽ biến trải nghiệm gaming của người dùng tích cực và phát triển bền vững hơn” – Sequoia Capital
Từ khóa “bền vững” cũng được nhấn mạnh trong bài thuyết trình. Giữa thời điểm Stepn ra mắt sản phẩm và gọi vốn, bối cảnh của ngành Play-to-earn đã thay đổi đáng kể. Trong đó, Axie Infinity đang phải vật lộn với những lời buộc tội từ người chơi, phê phán rằng trò chơi ngụy trang mô hình Ponzi, và giá 2 token của Axie cũng tụt giảm chóng mặt.
Giờ đây, ngày càng nhiều đối thủ cạnh tranh trong mô hình “move 2 earn” đông đúc, đơn giản bởi sự hấp dẫn của chính nó: “Kiếm tiền bằng cách đi bộ hoặc chạy bộ ngoài trời.”
Đối thủ cạnh tranh của Stepn, Walk With Step (hoặc Step), quảng cáo tại các tàu điện ngầm ở New York với khẩu hiệu: “Bạn đang di chuyển sẵn rồi còn gì. Sao không kiếm crypto khi làm điều đó.”
Nói trên mạng xã hội về việc kiếm hàng trăm đô la một ngày nhờ move 2 earn vẫn chưa là gì. Nat Eliason chia sẻ đã kiếm được mức lương sáu con số chỉ từ việc đi bộ. Anh cho rằng Stepn có thể trở thành ứng dụng tiền điện tử đầu tiên thu hút đông đảo cộng đồng tham gia.
Cách hoạt động của Stepn
Cách thức hoạt động của Move-to-Earn tương tự như Axie Infinity. Người dùng phải mua NFT, các phụ kiện trong game để bắt đầu chơi. Với Stepn, các đôi sneaker sẽ là công cụ giúp bạn di chuyển và kiếm tiền. Mỗi ngày bạn sẽ có một số năng lượng nhất định, tương ứng với khoảng cách cần phải di chuyển, từ đó nhận được các phần thưởng của Stepn là token GST.
Người chơi có thể rút tiền mặt, nhưng sẽ có khả năng kiếm được nhiều tiền hơn nếu tái đầu tư trở lại hệ thống. Ví dụ: bằng cách trả tiền để nâng cấp giày NFT hoặc mua thêm nhiều hơn cho phép họ kiếm được nhiều phút hơn mỗi ngày. Những đôi giày NFT sẽ trở thành khoản đầu tư có thể được bán hoặc cho thuê. Stepn thu được lợi nhuận từ phí của các hoạt động này, bao gồm cả giao dịch NFT và cho thuê đúc tiền.
Ponzi là gì?
Chính phủ Hoa Kỳ định nghĩa một kế hoạch Ponzi là một trò gian lận đầu tư thanh toán cho các nhà đầu tư hiện tại bằng số tiền thu được từ các nhà đầu tư mới.
“Ponzinomics” đã trở thành một thuật ngữ phổ biến để mô tả tính điển hình của một dự án tiền điện tử trên cơ sở tái đầu tư liên tục để đẩy giá token lên cao. Nếu mô hình này sụp đổ, những người tham gia sau đó không rút tiền mặt sẽ chịu hoàn toàn rủi ro khi token bị bán phá giá.
Stepn bị nghi ngờ là mô hình Ponzi ngụy trang
Trong khi Stepn ra mắt thành công, giá token của Axie Infinity đã giảm mạnh trước những cáo buộc từ cộng đồng người chơi rằng đó là một kế hoạch Ponzis ngụy trang.
Sau đó, những cáo buộc tương tự cũng gây trở ngại cho dự án Move-to-earn. Các nhà phê bình cho rằng khả năng kiếm tiền vô thời hạn từ việc đi bộ là không thể. Đặc biệt là vấn đề chi phí đầu vào cao của trò chơi, nhu cầu tham gia của người dùng mới và người dùng cũ không phải bỏ tiền ra đồng loạt.
Vào tháng 4, chính Stepn đã thừa nhận rằng “hầu hết” các trò chơi chơi cơ bản là các kế hoạch không bền vững của Ponzi do những người chơi mới hơn liên tục tham gia và có khả năng bị sụp đổ.
Nhận định của các nhà phát triển Stepn trước cáo buộc Ponzi
Trong một blog tháng 4/2022, công ty thừa nhận rằng mô hình play-to-earn có liên quan chặt chẽ đến động lực của Ponzi. Tuy nhiên, Stepn có thể tránh được vấn đề này bằng cách chủ động quản lý các token.
“Sự bền vững và tính ổn định của trò chơi được ưu tiên hàng đầu bằng việc tập trung tạo ra các robust tokenomics. Mặc dù không thể cam kết hoàn toàn về các bản cập nhật chống gian lận, nhưng vấn đề này bắt buộc phải được giải quyết.” Stepn khẳng định.
Bên cạnh đó, với việc giá token của Stepn giảm liên tục khiến những người chơi và thiết kế mô hình Move-to-Earn băn khoăn liệu Stepn có chứng minh được tính minh bạch hay không.
Jens Willemen chia sẻ anh đã nhìn ra lỗ hổng của của Axie Infinity ngay từ đầu, khi quản lý 120 “học giả” chơi game mỗi ngày từ Nepal để kiếm tiền cho mình.
“Không ai chơi game để giải trí. Người chơi Axie Infinity coi trò chơi như một công việc. Đặc biệt là ở các quốc gia có thu nhập thấp như Philippines và Venezuela – nơi mọi người cần tiền để trang trải cuộc sống”, ông nói.
Những người lao động này thường không có khả năng mua NFT để bắt đầu kiếm tiền trong trò chơi. Thay vào đó họ làm việc cho các nhà quản lý bằng cách thuê NFT và chia sẻ một phần lợi nhuận.
Willemen hiện là cố vấn thiết kế hệ thống Step App có trụ sở tại Dubai. Willemen tin rằng trò chơi này sẽ có nhiều tính bền vững hơn trong tokenomic.
Cộng đồng người dùng vẫn tin tưởng Stepn
Trước những lời cáo buộc này, Stepn vẫn nhận được sự ủng hộ nhiệt tình của người tham gia.
“Stepn là một ponzi buộc tôi phải đi bộ mỗi ngày,” DonCrypto chia sẻ.
Beautiful day for a ponzi run #STEPN pic.twitter.com/oFbgPZ5KIy
— Jalex (@Jalexxxxx) May 22, 2022
Một người dùng khác nói đùa, “Một ngày đẹp trời để chạy ponzi.”
DonCrypto cho biết mô hình của Stepn “rất gây nghiện”. Anh ban đầu đã trả khoảng 1.000 đô la cho đôi sneaker đầu tiên của mình và ngay từ đầu đã kiếm được 60 đô la mỗi 10 phút đi bộ.
Nhưng anh ấy muốn kiếm được nhiều hơn và từ đó đã chi thêm 14.000 đô la. DonCrypto hiện có chín đôi giày kỹ thuật số, cho phép anh ấy kiếm được 400 đô la cho mỗi ngày đi bộ 50 phút.
Ahmed, một kỹ sư phần mềm có trụ sở tại Washington, D.C., nói rằng trò chơi đã thay đổi cuộc đời anh ấy bằng cách tạo cho anh ấy động lực để thay đổi lối sống ít vận động. “Trò chơi này đã khuyến khích tôi về mặt tài chính để ra ngoài và chạy bộ mỗi ngày”.
Một số giải pháp Stepn đưa ra để chống lại Ponzi
Stepn đang cố gắng tìm ra một số giải pháp cho vấn đề Ponzinomics. Trong khi phát triển dự án “exercise-to-earn” có tên là MetaGym, Eddie Lester bắt đầu thử nghiệm và tìm ra cách để đảm bảo không trở thành một kế hoạch Ponzi.
Cân bằng hai token
Một trong những ý tưởng chính để thiết lập “hệ thống thu nhập bền vững” là “cân bằng” hai token: token kiếm được trong trò chơi và token “quản trị” được quyền biểu quyết trong các quyết định ảnh hưởng đến dự án.
Stepn có nguồn cung cấp GST không giới hạn kiếm được từ việc tham gia trò chơi và một nguồn cung hạn chế GMT của token “quản trị”. Stepn cố gắng duy trì sự ổn định giá cả bằng nhiều chiến thuật khác nhau.
Ví dụ: khi giá GST tăng vọt khiến sneaker NFT trở nên đắt đỏ đối với những người mới tham gia, các nhà phát triển đã thêm tùy chọn sử dụng token quản trị để đúc sneaker mới và giảm số lượng GST cần thiết. Điều này thu hẹp nguồn cung của GMT, làm cho các token có giá trị hơn và đồng thời giảm “tỷ lệ cháy” của GST, giảm áp lực tăng giá.
Giới hạn thành viên mới
Để ngăn ứng dụng phát triển quá nhanh, Stepn chỉ cho phép mọi người tham gia khi nhận được mã kích hoạt từ những người chạy tích cực.
Công ty tin rằng Move-to-Earn bền vững hơn Axie Infinity vì mọi người sẽ tận hưởng lợi ích của việc tập thể dục hơn là trò chơi điện tử.
“Người dùng có thể kiếm tiền từ StepN trong giai đoạn đầu, nhưng theo thời gian, họ cũng sẽ quen với việc duy trì hoạt động, vì vậy họ sẽ tiếp tục đi bộ hoặc chạy bất kể phần thưởng tài chính là gì,” đồng sáng lập Stepn, Jerry Huang cho biết.
Thiết lập hệ thống chống gian lận
Công ty thừa nhận rằng một số người đã “giả mạo” dữ liệu để kiếm lời. Một số bằng chứng cho thấy họ đã cố tình tìm ra cách đánh lừa ứng dụng nghĩ rằng họ đang đi bộ.
Đây là một vấn đề “nổi cộm” khiến các nhà phát triển đã dành gần một nửa nguồn lực để phát triển các cơ chế chống gian lận. Stepn đã xây dựng được một hệ thống chống gian lận tốt nhất.
Khuyến khích người dùng giữ tiền trong trò chơi
Tuy nhiên, quy định về việc gia nhập thành viên mới, bình ổn giá và giải quyết gian lận là chưa đủ. Move-to-earn cũng cần phải tìm ra cách để giúp người dùng giữ tiền của họ trong trò chơi.
Tính năng mới ra mắt giúp mọi người có thể khóa token quản trị để có cơ hội giành được “NFT loot box” và các đặc quyền khác. Willemen cho biết hơn 100.000 người đã chọn làm như vậy.
Stepn đưa ra viễn cảnh giàu có hơn nếu mọi người chọn chi tiêu số token trong trò chơi thay vì rút ra. Mọi người phải “sửa chữa” giày để tiếp tục sử dụng và cũng có thể kiếm được nhiều tiền hơn nếu nâng cấp lên những đôi sneaker kỹ thuật số đáng mơ ước hơn.
Token sử dụng trong trò chơi sẽ bị “đốt cháy”. Điều này góp phần ổn định giá cả và giúp trò chơi tiếp tục tồn tại.
“Tôi có thể kiếm lại tiền từ vài tuần trước nhưng đã chọn con đường dài hơn là xây dựng tài khoản của mình, nhận được nhiều giày hơn”. Người dùng Ahmed chia sẻ.
Ahmed hy vọng sẽ mua đủ đôi giày Stepn để được trả tiền gần 500 đô la cho 90 phút tập thể dục hàng ngày.
Người dùng bày tỏ sự lạc quan rằng các trò chơi sẽ tìm ra các dòng thu nhập bền vững hơn trong tương lai.
Triển khai mô hình “freemium”
Chi phí tham gia cao là một hạn chế của Stepn khiến một số người dùng đã ngừng sử dụng ứng dụng.
Trước mối lo ngại này, trò chơi đã triển khai mô hình “freemium”. Mọi người phải trả tiền giày kỹ thuật số theo thời gian hoặc thuê miễn phí từ những người dùng khác để bắt đầu, sau đó sẽ chia lợi nhuận.
“Bạn cần mọi người mua giày, nếu không sẽ không có áp lực mua vào hệ thống.” Willemen nói.
Xem thêm: Ponzi là gì? Tìm hiểu về mô hình Ponzi
Giải pháp chống lại Ponzi từ công ty đối thủ của Stepn
Các công ty move-to-earn đã tạo ra các cơ chế sáng tạo, mới lạ để chống lại cáo buộc về kế hoạch Ponzi kỹ thuật số.
Người dùng J. Bern đã chọn sử dụng Walk With Step – một ứng dụng có rào cản gia nhập tài chính thấp hơn Stepn. Khoản đầu tư ban đầu của là 30-40 euro, và có thể dễ dàng kiếm lại tiền.
Người sáng lập của Walk With Step, Carlotta Tatti, nói rằng trò chơi này là “cách bền vững hơn” so với đối thủ. Mô hình đánh thuế vào mỗi bên của giao dịch nên dù mua hay bán token đều hướng tới việc tặng thưởng cho người dùng. Người bán bị đánh thuế 15% trong khi người mua bị đánh thuế 5%.
Do đó, Tatti cho rằng những lời chỉ trích Ponzi là không hợp lý vì hệ thống cũng kiếm tiền khi mọi người thoát ra.
“Trong khi đối thủ cạnh tranh lớn nhất của chúng tôi chỉ dựa vào người dùng mới, chúng tôi còn dựa vào những người đã thoát ra.”
Tatti cho biết mục tiêu dài hạn của cô là tạo ra một kiến trúc tiền điện tử mới, trong đó sức khỏe của con người thực hiện một chức năng tương tự như khai thác tiền điện tử, cung cấp cho mọi người một khoản lương bổ sung trong khi họ tiếp tục cuộc sống của mình.
Theo Tatti, một phần năm số người dùng của Walk With Step là người mới sử dụng tiền điện tử và họ sống ở những nơi mà Axie Infinity đã rất phổ biến. Thậm chí một số còn làm việc ở những nơi như kho hàng của Amazon.
“Đó là rất nhiều người tham gia đi bộ mỗi ngày, vì vậy họ rất hạnh phúc” cô nói.
Stepn có phải là một dự án Ponzi?
Người dùng DonCrypto nhận ra rằng “trò chơi thực sự” trong Stepn không phải tập thể dục vì tiền, mà là để tạo ra những đôi giày mới, thứ mà anh ấy coi là “một cỗ máy kiếm tiền vĩnh viễn”. Sau khi người dùng mua hai đôi sneaker, họ có thể tạo và bán đôi sneaker của riêng mình.
DonCrypto cho biết: “Bạn phải trả một khoản chi phí nhỏ để mint giày, chi phí này thấp hơn giá của giày thể thao và kết hợp với lượng tiền từ đi bộ, bạn có lợi nhuận”. Anh không quá lo lắng về các vấn đề bền vững và về khoản đầu tư 15.000 đô la của mình.
Trong khi đó, Eliason cho rằng hệ thống kiếm tiền của Stepn có nguy cơ sụp đổ.
Quá nhiều người bắt đầu sử dụng mint sneaker sẽ làm giảm giá giày. Ngoài ra, nếu có quá nhiều người mua sneaker cao cấp nhất, giá token trong trò chơi cũng sẽ giảm vì mọi người sẽ không cần mua sneaker và đốt cháy token trong quá trình này.
Vào cuối tháng 5, Stepn thông báo trên Tweet rằng sẽ không cho phép người dân ở Trung Quốc truy cập ứng dụng để tuân thủ các quy định của địa phương. Tin tức này đã khiến giá GST giảm từ hơn hai đô la xuống còn khoảng 60 xu.
DonCrypto không quá lo lắng về các vấn đề bền vững hoặc về khoản đầu tư 15.000 đô la của mình. “Tôi có thể bán lại tất cả những đôi giày thể thao của mình với thị trường và thu lại khoản đầu tư ban đầu” anh nói. Cho dù thanh khoản có tồn tại mãi mãi hay không vẫn là một câu hỏi mở. Nhưng hiện tại, anh ấy chỉ hạnh phúc vì kiếm tiền từ việc đơn giản như đi bộ.
“Mọi thứ đều là Ponzi khi bạn nhìn từ ngoài và là một điều kỳ diệu khi bạn ở trong đó và kiếm được tiền.” DonCrypto
