Advertisement
Staking là gì?
Staking là hành động giữ và khóa một lượng coin nhất định để nhận được phần thưởng từ chúng. Lượng coin này có thể được khóa trong ví hoặc các node của một dự án Blockchain trong một khoảng thời gian. Phần thưởng sẽ dựa trên công sức người dùng đã bỏ ra bao gồm: lượng coin stake & thời lượng stake.
Proof of Stake là thuật toán đồng thuận trong Blockchain. Trong đó, những người tham gia sẽ stake coin (đặt cược coin) của họ vào mạng lưới Blockchain để xác thực giao dịch và tạo khối mới. Phần thưởng (gồm phần thưởng Block và phí giao dịch) sẽ được trao cho những người tham gia PoS để làm động lực cho các đóng góp của họ.
Phân loại Staking
Staking trong cơ chế đồng thuận PoS
Nghĩa là một lượng coin nhất định sẽ được đặt cược để đảm bảo cho một nhiệm vụ nào đó. Trong cơ chế PoS, việc khóa coin để đảm bảo và chứng minh năng lực xử lý giao dịch vào tạo Block của mình, đồng thời nhận được phần thưởng với công sức bỏ ra. Hành động Staking này tác động trực tiếp tới mạng lưới Blockchain.
Ví dụ điển hình là các dự án Blockchain Platform như TomoChain, IOST, OneLedger(OLT), WAX, Tron(TRX),…
Lưu ý : PoS là cơ chế đồng thuận nói chung và tổng quát nhất của hình thức “Đặt cược coin để thực hiện nhiệm vụ”. Ngoài ra, nó còn nhiều biến thể khác như PoSV, DPoS,… Tuy nhiên, chúng đều hoạt động dựa trên việc đặt cược tiền mã hóa.
Staking để nhận phần thưởng
Người dùng sẽ dùng token của mình để “stake” lại vào trong hệ sinh thái của dự án. Việc Staking này không trực tiếp tham gia vào việc xác thực các giao dịch hay bất cứ nhiệm vụ gì liên quan tới các hoạt động trong mạng lưới. Tuy nhiên dự án vẫn gọi là “stake”. Trên thực tế, nó mang ý nghĩa giống như “lock” (khóa) nhiều hơn. Người dùng khóa càng lâu thì nhận được phần thưởng càng nhiều.
Ví dụ: Stake KCS trên sàn (Hold) để nhận thưởng thêm KCS. Lượng KCS làm phần thưởng được lấy từ lợi nhuận thu được của sàn chứ không phải từ việc tạo khối mới hay phí giao dịch.
KCS là ERC-20 Token trên Ethereum và việc Staking KCS không cần bất kỳ tác động nào tới mạng lưới Blockchain của Ethereum.
Staking hoạt động như thế nào?
Các Blockchain Proof of Work dựa vào đào để thêm các khối mới vào Blockchain. Ngược lại, các Blockchain Proof Of Stake tạo và xác nhận các Block mới thông qua quá trình Staking. Staking được tiến hành với việc các trình xác nhận sẽ khóa các coin của họ để chúng có thể được giao thức chọn ngẫu nhiên theo các khoảng thời gian cụ thể nhằm tạo ra một Block. Thông thường, những người tham gia có số tiền đặt cược lớn hơn sẽ có cơ hội cao hơn được chọn làm trình xác nhận cho Block tiếp theo.
Điều này cho phép các Block được tạo ra mà không cần dựa vào phần cứng đào chuyên dụng, chẳng hạn như ASIC. Trong khi đào bằng ASIC đòi hỏi một khoản đầu tư đáng kể vào phần cứng, thì Staking đòi hỏi phải đầu tư trực tiếp vào chính tiền mã hóa. Vì vậy, thay vì cạnh tranh cho Block tiếp bằng công việc tính toán, trình xác nhận PoS được chọn dựa trên số lượng coin họ đang đặt cọc. “Stake” (coin đang được nắm giữ) là thứ khích lệ các trình xác nhận duy trì bảo mật cho mạng. Nếu họ thất bại trong việc thực hiện, toàn bộ stake của họ có thể gặp rủi ro.
Trong khi mỗi Blockchain Proof of Stake có đồng tiền đặt cược cụ thể, một số mạng áp dụng hệ thống hai token trong đó phần thưởng được trả bằng một token thứ hai.
Ở một mức độ rất thực tế, Staking chỉ đơn giản là giữ tiền trong một ví phù hợp. Việc này về cơ bản cho phép bất cứ ai thực hiện các chức năng mạng khác nhau để đổi lấy phần thưởng Staking. Nó cũng có thể bao gồm việc gửi tiền vào một Staking pool.
Staking Pool là gì?
Một Staking pool là một nhóm những người nắm giữ coin hợp nhất các tài nguyên của họ để tăng cơ hội xác nhận các khối và nhận được phần thưởng. Họ kết hợp sức mạnh Staking của mình và chia sẻ phần thưởng tương ứng với phần đóng góp của họ vào nhóm.
Việc thiết lập và duy trì một Staking pool thường đòi hỏi rất nhiều thời gian và chuyên môn. Các Staking pool có xu hướng hiệu quả nhất trên các mạng nơi có rào cản gia nhập (mặt kỹ thuật hoặc tài chính) tương đối cao. Do đó, nhiều nhà cung cấp pool tính phí trên phần thưởng staking được phân phối cho những người tham gia.
Ngoài ra, các pool có thể cung cấp thêm tính linh hoạt cho những người đặt cọc riêng lẻ. Thông thường, stake phải được khóa trong một khoảng thời gian cố định và thường có thời gian rút tiền, thời gian hủy liên kết được đặt bởi giao thức. Hơn nữa, gần như chắc chắn có một số dư tối thiểu đáng kể cần phải đặt cọc để không khuyến khích hành vi độc hại.
Hầu hết các Staking pool yêu cầu một số dư tối thiểu thấp và không cần gắn thời gian rút tiền thêm vào. Do đó, tham gia một Staking pool thay vì đặt cược đơn lẻ có thể là lý tưởng cho những người dùng mới.
Cold Staking là gì?
Cold Staking đề cập đến quá trình Staking trên ví không được kết nối với Internet. Điều này có thể được thực hiện bằng cách sử dụng một ví phần cứng, nhưng cũng có thể với Ví phần mềm Air-gapped.
Các mạng hỗ trợ Cold Staking cho phép người dùng đặt cọc trong khi giữ an toàn tiền ở chế độ ngoại tuyến. Điều đáng chú ý là nếu người đặt cọc chuyển tiền ra khỏi kho lạnh, họ sẽ ngừng nhận phần thưởng.
Cold Staking đặc biệt hữu ích cho những người đặt cược lớn, những người muốn đảm bảo sự bảo vệ tối đa tiền của họ trong khi vẫn đang hỗ trợ mạng.
Lợi ích của Staking
Sau đây là một số lợi ích cho các nhà khai thác khai thác với cơ chế Staking.
- Cơ chế đồng thuận PoS loại bỏ sự phụ thuộc vào các phần cứng máy tính cao cấp. Khi một node khai thác bị ràng buộc bởi ví điện tử, nó được đảm bảo một tỷ lệ phần trăm cố định của các giao dịch trên mạng bất kể sức mạnh xử lý của nó là như thế nào.
- Các nhà đầu tư nắm giữ đủ số lượng đồng tiền mã hóa có thể xác nhận các giao dịch trên mạng.
- Giá trị của tài sản đặt cược qua PoS không bị mất giá theo thời gian như máy ASIC và các phần cứng khai thác khác. Giá trị này chỉ có thể bị ảnh hưởng bởi sự biến động của giá thị trường.
- PoS là dạng cơ chế đồng thuận thân thiện với môi trường và tiết kiệm năng lượng hơn so với bằng chứng khai thác công việc PoW, hiện vẫn được sử dụng trong mạng Bitcoin.
- Giảm thiểu mối đe dọa từ các cuộc tấn công 51% trong mạng.
Trong đó, lợi ích chính dễ nhận thấy nhất của Staking là nó loại bỏ nhu cầu đầu tư các thiết bị phần cứng đắt tiền. Hệ thống này mang lại lợi nhuận đảm bảo và nguồn thu nhập có thể dự đoán được cho các nhà khai thác, trong khi đó với cơ chế bằng chứng công việc, phần tiền thưởng là ngẫu nhiên cho các hệ thống máy tính cấp cao nhất.
Rủi ro khi Staking
Staking là hình thức đầu tư đem lại lợi nhuận đều đặn, nhưng chúng có những rủi ro nhất định:
- Trong suốt thời gian Staking, lượng coin tham gia stake bị khóa lại. Bạn sẽ không thể thực hiện bất kỳ việc mua/bán hay trading nào với lượng coin này. Việc un-stake sẽ khiến bạn không đạt được phần thưởng như mong đợi ban đầu. Để un-stake bạn cũng sẽ phải mất một khoảng thời gian để lấy lại số coin đã mang đi stake. Có thể khi nhận được số coin đó thì cơ hội đã mất.
- Không phải lúc nào Staking cũng có lời. Rủi ro lớn nhất là giá coin giảm xuống.
Ví dụ: Bạn stake 1000 coin X (giá $0.1/X) với lãi suất là 30%/năm. Tới khi nhận lãi thì tổng số coin nhận được sẽ là 1300 coin X. Nhưng nếu giá chỉ còn $0,07/X thì tổng giá trị lúc này còn $91 (thấp hơn $100 đầu tư ban đầu).
Tác động của Staking tới giá đồng coin
Việc người dùng Staking đối với các dự án sử dụng cơ chế đồng thuận PoS có ý nghĩa quyết định đối với cả mạng lưới Blockchain đó. Nhưng với các dự án áp dụng cơ chế PoS, khi bắt đầu cho phép Staking thì nó tác động thế nào tới giá cả của đồng coin đó?
Một số tác động tới nguồn cung và lưu thông: Lượng coin mang đi Stake sẽ bị lock trong khoảng thời gian đó. Có nghĩa là số coin này không thể tham gia lưu thông, mua bán trên các sàn giao dịch. Vì vậy, nó khiến cho lượng coin lưu thông trên thị trường giảm đi.
Về cơ bản, khi lượng cung trong thị trường giảm đi tức là độ khan hiếm của nó tăng lên, nó sẽ làm cho giá tăng. Đây là quy luật cung cầu cơ bản.
Ví dụ cụ thể với đồng TOMO:
- Ngày 10/12/2018, TomoChain công bố chương trình cho các ứng viên chạy Masternode.
- Ngày 14/12/2018, TomoChain chính thức ra mắt Mainnet và cho phép các Masternode stake đồng TOMO coin. Đồng thời cho các người dùng khác voting cho các Masternode này.
- Ngày 08/08/2019. có 39,851,005 TOMO (chiếm 64,5% tổng lưu thông trên thị trường) đang được stake để tham gia vào cơ chế đồng thuận PoSV. Giá TOMO tăng tới 30% trong khoảng thời gian từ lúc bắt đầu đến khi cho phép Staking.
Lưu ý:
- TomoChain sử dụng cơ chế đồng thuận PoSV (Proof of Stake Voting). Nghĩa là sẽ có các Masternodes chịu trách nhiệm xác thực giao dịch vào tạo Block. Trong đó yêu cầu phải có 50,000 TOMO để trở thành ứng viên.
- Những người dùng khác có thể sử dụng TOMO voting cho các ứng viên của mình. Nếu ứng viên đó trở thành Masternode thì họ cũng sẽ được nhận phần thưởng tương ứng.
- Việc đồng TOMO tăng giá 300% không phải hoàn toàn do tác động của việc Staking. Rõ ràng trong thời gian này, giá TOMO cũng lên xuống nhiều lần. Tuy nhiên, tác động của việc Staking tới giá của TOMO là có thật và tương đối rõ ràng khi tổng lưu thông của nó đã giảm 64.5% do đã tham gia vào Staking.
Các thông số cần lưu ý khi staking coin
Tỷ lệ lạm phát
Được tính dựa trên tỷ lệ coin mới sinh ra so với lượng coin đang được lưu hành trên thị trường. Thị trường tiền điện tử cũng tương tự như thị trường tài chính truyền thống, luôn sẽ có một số lượng tiền điện tử mới được sinh ra đưa vào thị trường dẫn đến hiện tượng lạm phát, qua đó ảnh hưởng trực tiếp đến giá cả thị trường.
Thời gian lock
Đó là khoảng thời gian mà số tiền của bạn bị khóa và không thể được di chuyển. Khoảng thời gian này do bạn lựa chọn ban đầu.
Thời gian unlock
Thông thường bạn vẫn có thể dừng staking trước thời gian quy định bằng cách sử dụng nút un-stake. Tuy nhiên, bạn sẽ không thể nhận lại số tiền đã stake ngay sau khi nhấn nút “un-stake” mà sẽ phải mất 1 khoảng thời gian nhất định.
Việc un-stake đột ngột có thể làm ảnh hưởng tới hoạt động bình thường của mạng lưới, do đó quy tắc này được đặt ra như một cách để giảm thiểu rủi ro và giúp hệ thống có thời gian xử lý nếu số lượng yêu cầu un-stake quá lớn.
Ví dụ: Trong TomoChain, người bình chọn cho Masternode nếu muốn unstake sẽ nhận được sau 48h. Còn đối với Masternode muốn dừng hoạt động, họ sẽ chỉ nhận được TOMO sau 30 ngày.
Lãi suất
Đó là tỷ lệ lợi nhuận sau khi thời gian Staking kết thúc. Tất nhiên chúng ta muốn lãi suất là lớn nhất có thể khi tham gia Staking.
Số tiền điện tử yêu cầu tối thiểu
Muốn bắt đầu tham gia Staking, bạn phải đáp ứng tối thiểu số lượng coin mà dự án yêu cầu. Nó khác nhau tùy vào từng dự án.
Ví dụ: TomoChain yêu cầu 100 TOMO, Decred (DRC) cần tối thiểu 5 DRC để bắt đầu Staking.
Giá trị Weight
Giá trị Weight này càng cao đồng nghĩa với số lượng đồng tiền mã hóa càng lớn và thời gian tham gia stake càng lâu thì khả năng giành được quyền xử lý giao dịch và tạo khối mới càng lớn. Đồng nghĩa với phần thưởng bạn nhận được càng cao.
Đề xuất: Tổng Quan Về Binance? Hướng Dẫn Toàn Tập Đăng Ký Tài Khoản Binance Cho Người Mới
Tối ưu hóa lợi nhuận khi staking
Xác định phương pháp phù hợp
Đầu tiên là phân loại theo nhu cầu và lượng coin nắm giữ:
Với những người có số lượng coin nhỏ (không đủ làm một node hoặc Masternode):
- Phương án tốt nhất là tham gia voting, hoặc Staking vào các node đã có sẵn để nhận phần thưởng từ các node đó. Hình thức này bao gồm Staking ngay trên ví hoặc trên một số sàn hỗ trợ.
- Với những người có lượng coin nhỏ, xác định Hold lâu dài, thì việc Staking sẽ giúp họ kiếm thêm một lượng coin trong khoảng thời gian đó.
Với những người tích trữ số lượng coin lớn:
- Họ cũng có thể áp dụng cách trên nếu muốn linh hoạt trong quá trình lock coin. Hoặc có thể ứng cử làm các node hoặc các Masternode trực tiếp tham gia xử lý giao dịch và tạo Block.
- Cách này sẽ giúp người staker nhận nhiều phần thưởng hơn. Nhưng tất nhiên cũng sẽ yêu cầu cao hơn về cài đặt và kết nối phần cứng.
Các bước thực hiện
Với cả 2 nhóm trên cần thực hiện các bước sau:
- Bước 1: Chọn loại coin có cơ chế Staking. Tất nhiên, trước khi chọn cần xem xét các thông số kể trên(lạm phát của coin, giá coin, lãi suất, weight) để cân đối với nhu cầu, khoản vốn, kỳ vọng và mong muốn lãi suất của mình.
- Bước 2: Cài đặt ví hoặc cấu hình máy tính để chuẩn bị cho việc Staking.
- Bước 3: Nạp coin vào ví/máy tính hoặc sàn để bắt đầu Staking. Đối với các ví lạnh, phải luôn đảm bảo ví này được kết nối với môi trường mạng 24/7.
- Bước 4: Chờ coin trưởng thành và bắt đầu nhận lãi.